سمنان- ایرنا- اقتصادی کردن صنایع دستی مقوله مهمی است که هنرمندان کمتر به آن توجه دارند و یکی از دلایل مهم بی رونقی بازار صنایع دستی بی توجهی به بازاریابی، برنامه ریزی صحیح و شناسایی بازارهای هدف داخلی و خارجی برای تولیدات هنرمندان کشور است.
شناسایی بازارهای هدف ضامن اقتصادی کردن صنایع دستی
به گزارش ایرنا، صنایع دستی از جمله صنایع کم هزینه اما ارزآور است و با توجه و در نظر گرفتن تمهیدات هوشمندانه میتوان نهایت بهره وری از این صنعت ارزان قیمت را در جهت اشتغالزایی و رونق اقتصادی داشت.
نوآوری و خلاقیت در تولید متناسب با نیاز روز جامعه نوعی بازاریابی و شناسایی بازار هدف محسوب میشود که بهبود معیشت هنرمندان و به چرخش درآمدن چرخه اقتصادی را به دنبال دارد.
به گفته کارشناسان، صنایع دستی از محدود صنایعی محسوب میشود که تفاوت نرخ ارز تاثیرات مثبتی بر افزایش حجم صادرات و ارزآوری آن دارد و برای تحقق این راهبرد باید توجه و تأمین بازار فروش برای محصولات صنایع دستی مورد توجه قرار گیرد و جایگاه فعلی صنایع دستی در کشور ارتقا یابد.
کمترین کاری که میتوان برای رونق این صنعت فراموش شده انجام داد هدیه صنایع دستی در مناسبتهای مختلف به یکدیگر است و اجرایی شده این راهبرد از سوی دستگاههای دولتی نقش مهمی در رونق بازار فروش و معرفی صنایع دستی دارد چرا که اجرایی شدن این راهبرد از سوی دستگاههای دولتی تیری با 2 نشان است هم رسم ادب در دیدار به جا آورده میشود و هم هنر و هویت ایرانی اسلامی را به جهان مخابره میکند.
به گفته کارشناسان، نوآوری در تولیدات صنایع دستی، بسته بندی مناسب و جذاب و کاربردی کردن آن متناسب با نیاز جامعه از راهکارهای جلب توجه مردم به این صنعت است و رفع دغدغه هنرمندان در تأمین بازار فروش زمینه ساز نوآوری در تولید است.
به گفته هنرمندان حفظ اصالت هنر و تولید محصولات باکیفیت، رفع مشکلات بیمهای هنرمندان و معافیت پرداخت مالیات در بخش صنایع دستی به منظور تعدیل قیمت محصولات صنایع دستی را از راهکارهای رونق این صنعت عنوان کردند.
به باور کارشناسان تنوع محصولات صنایع دستی در کشور به قدری زیاد است که چین با جمعیت یک میلیارد نفری چنین تنوعی ندارد اما اکنون به دلیل بی توجهی، بسیاری از رشتههای صنایع دستی منسوخ شده است و به دلیل فقدان تضمین درآمد و تأمین مالی، افراد علاقهای به فراگیری این هنرها ندارند.
سال گذشته بدون در نظر گرفتن فرش و زیورآلات، در بخش صنایع دستی بالغ بر 281 میلیون دلار صادرات صورت گرفت و بالغ بر 250 میلیون دلار صادرات چمدانی در سال 96 انجام شد که در مجموع ارزش مالی صادرات سال گذشته صنایع دستی کشور حدود 500 میلیون دلار بوده است.
با وجود مشکلات اقتصادی و ارزی، در نیمه اول امسال صادرات صنایع دستی کشور در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 9.5 درصد افزایش یافت.
به گزارش ایرنا، فرهنگ سازی و رونق بخشی به بازار فروش صنایع دستی باید از دستگاههای دولتی به دلیل قدرت اثرگذاری در جامعه آغاز شود تا به تدریج بر دیگر بدنه جامعه نیز اجرایی و در نهایت در جامعه نهادینه شود که این فرهنگ سازی و رونق بازار صنایع دستی برای همه منفعت دارد.
صنایع دستی ظرفیتی منحصر به فرد در بخش اقتصادی محسوب میشود که توجه به این مهم میتواند زمینه ساز تحقق اقتصاد مقاومتی و ایجاد اشتغال در کشور باشد.
سهولت در راه اندازی کارگاههای صنایع دستی، بی نیازی از سرمایه گذاری کلان و مواد خارجی و سهولت در تولید از جمله مواردی است که صنایع دستی را به عنوان یکی از مصادیق تحقق اقتصاد مقاومتی مطرح میکند.
استان سمنان حدود چهار هزار و 500 هنرمند صنایع دستی در 52 رشته شناسایی شده دارد و برخی رشتهها نیز به دلایلی مانند نبود استادکار، نبود هنرآموز و یا غیرکاربردی بودن در شرایط زندگی کنونی به کلی فراموش شدهاند.
نمایشگاه راهی به سوی معرفی آثار صنایع دستی
هنرمند چرم دوز سنتی اهل استان البرز و یکی از غرفه داران نمایشگاه صنایع دستی منطقهای کشور در استان سمنان به ایرنا گفت: هنرمندان برای تأمین بازار فروش نیازمند حمایت مسوولان هستند و برگزاری نمایشگاههای صنایع دستی نقش مهمی در معرفی آثار و تأمین بازار فروش دارد.
سعید دبیرنیا افزود:
رسانه نقش مهمی در رونق بخشی به بازار فروش صنایع دستی در نمایشگاهها دارد و از خبرنگاران میخواهیم با انتشارو انعکاس رویداد مهم برگزاری نمایشگاه صنایع دستی کشور در سمنان به صنعت گران این بخش در تأمین بازار فروش کمک کنند.
هنرمند رشته چرم دوزی سنتی اظهار داشت:
هنرمندان از فروش محصولات خود در نمایشگاههایی که در دورههای قبل برگزار شده رضایت داشتند.
هنرمند برجسته و نمونه اهل شهرستان مهدیشهر استان سمنان که در بخش شماره دوزی موفق به دریافت مهر اصالت یونسکو در برنامه داوری نشان بین المللی صنایع دستی 2016 شده است، گفت: دست بافتههای لباس سنتی و پارچه بافی و سوزن دوزی از صنایع دستی مهدیشهر محسوب میشود و با توجه به علاقه مردم مهدیشهر به لباسهای سنتی این هنر مورد توجه است و بازار فروش مطلوبی دارد.
سیده فاطمه خادمیان افزود:
هنر شماره دوزی اکنون در تأمین مواد اولیه برای دوخت لباسهای زنانه دچار مشکل است.
وی ابراز داشت:
برای دوخت لباسهایی از جنس ابریشم نیاز به نخ از جنس ابریشم دوم هستم که اکنون این مواد گران شده و تأمین این نوع نخ دچار مشکل است.
هنرمند شماره دوزی خاطر نشان کرد:
زمانی نخ را به قیمت هر کیلوگرم 3 میلیون و 500 هزار ریال تهیه میکردم اما اکنون برای خرید این نخ باید به ازای هر یک کیلو گرم هفت میلیون و 500 هزار ریال باید هزینه کنم.
خادمیان خواستار تعدیل قیمت مواد اولیه و توجه بیش از بیش مسوولان به صنعتگران صنایع دستی در جهت تأمین بازار فروش شد.
گرانی مواد اولیه چالش هنرمندان صنایع دستی
هنرمند تولید کننده بافتههای داری کشور گفت:
خرید پشم از هر کیلو گرم 200 هزار ریال با تغییر شرایط اقتصادی به هر یک کیلوگرم یک میلیون ریال افزایش یافته است و به واسطه افزایش قیمت در مواد اولیه، قیمت فروش محصولات بافتههای داری مانند گلیچ، گلیم و جاجیم افزایش یافته و اکنون بازار فروش را دچار چالش کرده و خریدار پذیرای این قیمت نیست.
سیده حمیده رضوی فرد، وجود واسطه در بازار فروش صنایع دستی را از چالشهای اساسی صنعتگران صنایع دستی عنوان کرد و افزود: وجود واسطه و نبود دسترسی مستقیم به بازار فروش موجب شده تا زحمت نصیب هنرمند و سود کار نصیب واسطه شود.
هنرمند جاجیم باف کشور نیز گفت:
بازار فروش برخی از آثار هنری مانند پرچمها دستگاههای دولتی هستند اما با وجود پیگیریهای انجام شده برای خرید آثار هنری اقدامی در جهت خرید انجام نشده است.
ملیحه ذوالفقاریان اظهار داشت:
هنرمندان صنایع دستی نیازمند توجه و حمایت دولت هستند و خرید آثار هنری هنرمندان برای هدیه به مهمانان دستگاههای دولتی حداقل حمایتی است که میتوانند از قشر هنرمند جامعه داشته باشند.
وی، مشکل در دسترس نبودن و گرانی مواد اولیه را از مشکلات هنرمندان صنایع دستی در حوزه جاجیم بافی مطرح کردو افزود: برخی مواد اولیه مانند نخ چهار لا تاب در سمنان وجود ندارد و برای تأمین آن باید به تهران مراجعه کنم و رنج سفر و گرانی مواد اولیه عرصه را بر هنرمندان جاجیم بافی تنگ کرده است.
هنرمند پته دوز کشور هم گفت:
پته دوزی از هنرهای کمتر شناخته شده است که به روش سوزن دوزی بر روی پارچه عصاره هنر بر دل پارچه نقش میبندد و 80 نفر در این بخش آموزش دیدند.
مریم بلوچی اظهار داشت:
به دلیل سختی کار هنر پته دوزی قیمت آن متناسب با زحمت آن کمی بالاست و برگزاری نمایشگاهها فرصتی برای معرفی این آثار هنری به هنرمندان و تأمین بازار است.
واسطه گری آفت صنایع دستی
هنرمند نواربافی از استان خراسان رضوی گفت:
نواربافی در خطر منسوخ شدن قرار داشت اما اکنون با همت جمعی از اهالی روستا دوباره احیا شده است، اکنون برای ادامه حیات نیازمند تأمین بازار فروش، حمایت مسوولان و حذف واسطه گری است.
مریم اکبری اظهار داشت:
محصولات نواربافی در کشورهای حاشیه خلیج فارس به منظور صادرات بازاریابی شده است اما اکنون وجود واسطه و نبود راهی برای صادرات مستقیم هنرمند را دچار چالش کرده است.
وی اظهار داشت:
مسوولان باید تمهیداتی برای رفع مشکلات هنرمندان در زمینه وجود واسطه در فروش محصولات صنایع دستی بیندیشند تا سود تولیدات صنایع دستی به جیب واسطه نرود و فقط رنج کار نصیب هنرمند شود.
خلاقیت در تولید گامی در جهت رونق بازار
هنرمند نقاش روی شیشه، نوآوری و خلاقیت و تولید متناسب با نیاز روز جامعه را راهکار تأمین بازار فروش محصولات صنایع دستی عنوان کرد و اظهار داشت: هنر نقاشی روی شیشه یک هنر منسوخ بوده که اکنون با نوآوری در تولید مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است.
نسیم غلامی فر گفت:
برگزاری نمایشگاههای صنایع دستی فرصتی برای معرفی صنایع دستی استانهای مختلف و تأمین بازار فروش است و در نظر گرفتن مکانهایی به صورت دائمی برای عرضه محصولات صنایع دستی نقش مهمی در تأمین بازار فروش دارد.
به گفته وی، هنر بر روی شیشه یک هنر منسوخ شده است که هنرمندان مدتی است که اقدام به احیای این هنر کردند و اکنون هشت هنر جو در سمنان در رشته نقاشی روی شیشه فعالیت دارند.
هنرمند جاجیم و گلیم بافی سمنان گفت:
هنر جایگاه واقعی خود را هنوز در کشور پیدا نکرده است و همه به فکر کار ارزان قیمت هستند در حالی که تولید کار بااصالت که نمایانگر هنر باشد به دلیل مواد اولیه گران، قیمت بالا دارد، هرچند قیمت آن در برابر زحمتهایی که برای خلق آثار کشیده شده بیش از این است.
علی اکبر جعفری افزود:
اکنون به دلیل نبود رونق اقتصادی و مقرون به صرفه نبودن صنایع دستی، اتباع خارجی با دستمزد کم و استفاده از مواد اولیه با کیفیت پایین، جای هنر و هنرمندان اصیل و باکیفیت ایرانی را گرفتهاند.
هنرمند جاجیم و گلیم بافی سمنان تصریح کرد:
در گذشته تمام اعضای خانواده در تولید صنایع دستی فعالیت داشتند و معیشت خانواده نیز از همین راه تأمین میشد اما اکنون به دلیل مشکلات بیمهای، درآمد پایین و نبود درآمد ثابت تضمین شده، خانوادهها علاقهای به ادامه این شغل ندارند و بسیاری از رشتههای صنایع دستی منسوخ شده است.
هنرمند دست سازههای چوبی فعال در شهرستان دامغان گفت: چوب مواد اولیه در ساخت سازههای چوبی است و اکنون گرانی چوب هنرمندان این عرصه را دچار مشکل کرده است.
علی امیرفخریان افزود: اکنون قیمت هر یک متر مکعب چوب از 30 میلیون ریال به 90 میلیون ریال افزایش یافته و همین گرانی در تهیه مواد اولیه بر قیمت محصولات تأثیر گذاشته و مردم توان خرید این محصولات را ندارند و این مشکلات، بازار فروش را دچار چالش کرده و مشتریان به دلیل قیمت بالا محصولات چوبی، استفاده از محصولات ساخته شدهام دی اف را ترجیح میدهند.
به گفته وی، واردات محصولات چوبی بی کیفیت از کشورهایی نظیر تایلند رونق صنایع چوبی را کساد کرده بود اما اکنون با تدبیر مسوولان این مشکل رفع شد.
وی، اعطای تسهیلات ارزان قیمت و تعدیل قیمت مواد اولیه صنایع دستی را راهکاری برای حل مشکلات هنرمندان عنوان کرد و اظهار داشت: تسهیلات در نظر گرفته برای هنرمند از لحاظ سقف پرداخت اندک است و در برابر هزینههای هنرمندان این میزان تسهیلات پاسخگو نیست و هم شرایط اعطا و تعداد ضامن و روند اداری برای پرداخت تسهیلات بسیار دشوار و سرسام آور است.
صادرات راهکار رونق بازار صنایع دستی
هنرمند سفال در استان سمنان گفت: زمانی که صنایع دستی با اداره میراث فرهنگی ادغام شد، صنایع دستی به حاشیه رفت و از رونق افتاد.
محمد صدیق لطفی اظهار داشت:
زمانی 12 کارگر در کارگاهم مشغول به فعالیت بودند و محصولات صنایع دستی خود را به کشور مختلف صادر میکردم، اما اکنون صنایع دستی مانند گذشته رونق ندارد.
فریبا معصومی، معلول مادرزادی اهل شهرستان فومن است که از 12 سالگی با وجود معلولیت کامل موفق به کسب اراده جهت امید به زندگی در خود شد و اینک بیش از 20 سال است که به کار بافتنی با قلاب و با یک دست شروع کرده و امروز ضمن اشتغال برای خود و برای دیگران اشتغال زایی کرده است.
وی در گفت و گو با ایرنا افزود: نمایشگاهها فرصتی مناسب برای معرفی صنایع دستی و فروش محصولات است و مسوولان برای کمک به هنرمندان صنایع دستی به منظور تأمین بازار فروش، برگزاری نمایشگاهها را در اولویت کاری خود قرار دهند.
جهش فروش صنایع دستی در سمنان
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان گفت: 50 میلیارد ریال صنایع دستی این استان در هشت ماه امسال به فروش رفت که قابل توجه است.
محمد جهانشاهی در گفت و گو با ایرنا افزود: نوآوری در تولید موجب رونق بازار فروش میشود و هنرمندان برای جذب مشتری باید صنایع دستی با کیفیت و متناسب با نیاز روز تولید کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان اظهار داشت: هنرمندان حوزه صنایع دستی این استان برای دستیابی به بازار فروش مطلوب باید با فعالیت در قالب تشکلها برای برندسازی تلاش کنند.
صنایع دستی نیازمند حمایتهای همه جانبه
سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان هم گفت: روزی که هنرمند نتواند آثار هنری خود را بفروشد آن روز مرگ هنر است و هنرمند برای این که دچار چنین تجربه تلخی نشود باید همواره در تکاپوی تولید و خلق آثار هنری با طرحها و ایدههای نو باشد.
همایون جورابلو در گفت و گو با ایرنا افزود:
تلفیق تجربه و علم نقش مهمی در خلق آثار هنری فاخر دارد و هنرمندان برای تأمین و تضمین بازار فروش خود و پاسخ به نیاز علاقه مندان صنایع دستی در تولیدات خود باید از علم روز استفاده کنند.
وی ادامه داد:
یکی از راهکارهای تعدیل قیمت صنایع دستی و افزایش استقبال از این صنایع در نظر گرفتن معافیت مالیاتی است و باید ساز و کاری تعریف شود تا مالیات به صنایع دستی تعلق نگیرد.
تناسب با شرایط زندگی امروز شرط حیات صنایع دستی
رئیس هیات مدیره اتحادیه صنایع دستی استان سمنان گفت: تنوع صنایع دستی در ایران زیاد است و کشور چین با جمعیت یک میلیارد نفری چنین تنوعی ندارد.
سیامک کارگران افزود: یکی از راهکارهای جذب برای خرید صنایع دستی، تولید کاربردی و متناسب با نیاز روز است و اکنون هنرمندان صنایع دستی باید با ایدههای نو، تولید نمونههای کاربردی برای شرایط زندگی امروز را در دستور کار قرار دهند.
وی ابراز داشت:
هنرمندان صنایع دستی 40 سال است که با یک نوع نقوش کار میکنند و فقدان به روز شدن و فقدان تولید متناسب با شرایط امروز جامعه موجب شده صنایع دستی ممتاز و پیشاهنگ بودن خود را از دست بدهد.
کارگران، سرقت نقوش اسلیمی و نگارگری اصیل ایرانی توسط کشورهای دیگر را یکی از معضلهای صنایع دستی عنوان و خاطر نشان کرد:
برخی کشورها با سرقت هنر اصیل ایرانی به رقیبی برای صنایع دستی کشور تبدیل شدند.