در سال 1347 هجری خورشیدی، باغموزه گیاهشناسی ایران در شهر تهران افتتاح شد. این مجموعهی تماشایی در اتوبان تهران کرج، خروجی پیکانشهر،20 متری دوم، شهید گودرزی، بلوار گیاهشناسی قرار دارد.
مساحت باغ موزه گیاهشناسی حدود 145 هکتار است و ارتفاع آن از سطح دریا 1320 متر بوده و آبوهوای آن نیز نیمهخشک میباشد. همچنین میزان بارندگی متوسط سالانه آن را هم میتوان در حدود 240 میلیمتر تخمین زد. دمای هوا در این باغ در دو ماه بسیار گرم سال یعنی تیر و مرداد حداکثر به 42 تا 43 درجهی سانتیگراد و در فصل زمستان حداقل به کمتر از 10درجهی سانتیگراد میرسد. باغ موزهی گیاهشناسی در حال حاضر در زمرهی 10 باغ برتر جهان بهشمار میآید و همچنین بزرگترین باغ گیاهشناسی در خاورمیانه محسوب میَشود.
طراحی شکل کلی باغ به گونهای است که نمایانگر الگویی از باغهای ایران باشد. بدین منظور یک میدان در مرکز باغ پیشبینی شده که 4 بلوار در 4 جهت به آن اتصال مییابد.
در باغ موزهی گیاهشناسی ملی ایران چیزی در حدود 3000 گونه از انواع گیاهان درختچهای، بوتهای و درختی وجود دارد. این موزهی زنده شامل انواع متعددی از رویشگاههای ایران مانند جنگلی خزر، کوهستانی البرز و زاگرس، بیایانها و همچنین رویشگاههای مهم جهان مثل آسیا (هیمالیا، چین و ژاپن)، اروپا و آمریکا میباشد. افزون بر موارد مذکور، قطعات تخصصی مانند گیاهان دارویی و صنعتی، گیاهان پیازدار ایران، آربراتوم، باغمیوه ایرانی و همچنین قطعات آموزشی، نمایشی مثل باغهای سنگی و صخرهای، باغهای نمایشی، دریاچهها و آبشارها یافت میشود.
کاربرد دیگر باغ گیاهشناسی، استفاده به عنوان ذخیره ژنتیکی گیاهان تحت خطر انقراض است. چنانچه از روشهای گوناگون علمی استفاده شود، امکان شناخت گونههای گیاهی کشور مهیا گردیده و محدودهی پراکنش آنها مشخص میشود. یکی دیگر از موضوعات مورد بحث در باغهای گیاهشناسی، تحقیق و تفحص در مورد شیوههای تکثیر و پرورش گونههای پر ارزش از لحاظ حفاظتی و اقتصادی است.
مقصود و هدف اصلی از به وجود آوردن باغ گیاهشناسی علاوه بر اهداف تحقیقی و علمی، ایجاد مجموعهای از گیاهان بومی و غیر بومی در فضای باز یا در گلخانهها میباشد. نقشهای مهم و اساسی باغ گیاهشناسی را میتوان فراهم نمودن زمینهی تحقیقات علوم گیاهی و باغبانی، آموزش عمومی و آشنایی مردم با اهمیت و تنوع گیاهان و لزوم حفاظت از آنها، برشمرد. قطعات عمده در باغ گیاهشناسی عبارتند از:
- رویشگاههای مهم جهان مانند اروپا، آمریکا، آسیا (هیمالیا، چین، ژاپن)
- رویشگاههای کشور مثل جنگلهای خزری، زاگرس، البرز و بیابانهای کشور.
- گلخانههای مناطق گرمسیری، ماطق معتدل و سردسیر
- قطعات آموزشی – نمایشی شامل باغهای سنگی و صخرهای، باغهای نمایشی
- قطعات تخصصی مثل گیاهان دارویی و صنعتی، آربراتوم، گیاهان پیازدار ایران و باغ میوه ایرانی.
- آبشارها و دریاچهها
در ادامه به معرفی برخی از این قسمتها میپردازیم:
مجموعه رویشی خزر
این مجموعه یکی از با سابقهترین و مهمترین مجموعهای جنگلی است که در باغ موزه گیاهشناسی وجود دارد که عملیات ساخت آن در سال 1351 شروع شده و هماکنون نیز کوشش میکنند تا گیاهان علفی و چوبی مناطق جلگهای و میانبند ارتفاعات جنگلی خزری را جمعآوری نموده تا در آن بکارند.
همچنین بخوانید » اجاره آپارتمان مبله در تهران
در مجموعهی رویشی خزر 64 گونه درختی و درختچهای از 29 تیره گیاهی موجود است. تعداد کل درختان موجود در این مجموعه برابر با 5024 اصله میباشد. هنگامی که در این مکان قدم میزنید به دلیل رطوبت هوای ناشی از دریاچه مصنوعی نزدیک مجموعه، این احساس به شما دست میدهد که انگار در جنگلهای شمال پا گذاشتهاید. جالب است بدانید که حتی خاک این مجموعه را هم از شمال آوردهاند.
مجموعه رویشی زاگرس
در سال 1367 مجموعه رویشی زاگرس با مساحت حدود 3 هکتار و به شکل تپه ماهور که حداکثر ارتفاع آن بیشتر از 10 متر است، ساخته شد. این مجموعه از زیرمجموعههای ناحیه تورانی و الگوی جنگلهای طبیعی منطقه زاگرس بهشمار میآید. در مجموعهی مذکور 42 گونهی چوبی و 30 گونه علفی موجود است.
اصلیترین عنصر این باغ، گونههای مختلف بلوط است. چنانچه به این قسمت پای بگذارید، حس فوقالعادهی قدم زدن در جنگلهای زاگرس با پوشش بوتههای زرشک و زغالاخته و حتی تماشای پرندگانی که به این جنگل کوچک مهاجرت کردهاند را تجربه خواهید کرد.
مطالب مرتبط: اجاره سوئیت در تهران
مجموعه چین و ژاپن
این بخش از باغ، سمبلی از باغهای شرق دور میباشد و در آن پلی همراه با آبشارهای کوچک ساخته شده است. از زمان ساخت این مجموعه حدود 15 سال میگذرد. جالب است بدانید که گیاه اصلی موجود در این باغ، گیاه بامبو است که به عنوان غذای اصلی حیوان بامزهی دنیا یعنی خرس پاندا شناخته میشود.
مجموعه رویشی آمریکا
در مجموعه رویشی آمریکا، قسمتهای زیبا و متنوعی از جنگلهای شمال آمریکا و گیاهان جنوب آمریکا وجود دارد. علاوه بر موارد مذکور، آبشارهای مصنوعی بسیار جذابی نیز در این مجموعه موجود است.
مجموعه رویشی اروپا
در این مجموعه رویشی، پوشش گیاهی فوقالعادهای از قسمتهای مختلف دریای مدیترانه وجود دارد که با فضایی سرسبز با انواع گل و گیاهان بومی آراسته شده است.
در صورتی که به انجام پروژههای تنوع زیستی، بررسی رابطه میان میزان اکسیژن تولید شده توسط گیاهان با میزان نور رسیده به آن، بررسی وجود کلروفیل در برگهای زرد شده، بررسی و مقایسه تأثیر آب شیرینی و آب شور دریا بر رشد چمن وآلودگی آب و هوا علاقهمند هستید و یا اینکه از محیطزیست، طبیعت و تنوع گیاهی مسحور میشوید، پیشنهاد میکنیم حتما از باغ موزهی گیاهشناسی ایران دیدن کنید.
شاید یکی از جذابترین و نکات در مورد باغ موزهی گیاهشناسی، بازسازی بسیار فوقالعادهی مناطقی مثل ژاپن، چین، رشتهکوههای البرز و زاگرس و …. است. هنگامی که در این باغ شگفتانگیز قدم میزنید، هر قسمت از آن شما را به اقلیمی با گونههای گیاهی خاص میبرد که این گیاهان در دو دستهی خشک و زنده طبقهبندی شدهاند. وقتی در این باغ پیش میروید در اواسط آن به دریاچهای زیبا خواهید رسید که پژواک طبیعت پیرامون آن در آب تصویر بینظیری را میآفریند و بازدیدکنندگان را شگفتزده میکند. آبشارهای مصنوعی گوناگونی نیز در این باغ وجود دارد که هر بینندهای را محو تماشای خود میسازد.
زمان بازدید
با وجود مجموعههای مختلف در این باغ، هرکدام از آن در یک فصل خاص دارای زیبایی فوقالعادهای هستند. اما بهترین زمان برای تماشای باغ را میتوان اواسط اردیبهشت و اوایل خرداد دانست. برای بازدید از این مجموعه میتوانید در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8 صبح تا 3 بعد از ظهر به آن مراجعه نمایید.
جهت رفتن و دسترسی بهتر به این مجموعه، میتوانید از مترو استفاده نمایید به این ترتیب که به ایستگاه متروی ایران خوردو و ایستگاه متروی وردآورد رفته و سپس از آنجا به سمت بلوار باغ گیاهشناسی حرکت کنید.
توصیه میکنیم در صورت تمایل به بازدید از این باغ، حتما با تماس گرفتن با مجموعه، هماهنگیهای موردنیاز را انجام دهید. در صوورتی که قادر به پیادهروی نیستید سورا یکی از ماشینهای گردشی قرمز رنگ شوید و از تماشای مناظر جذاب لذت ببرید. در مورد بلد نبودن قسمتهای باغ نگران نباشید زیرا راهنمایانی در باغ وجود دارند که شما را به قسمت مدنظرتان هدایت مینمایند. در هر صورت دوربین عکاسی را فراموش نکنید تا از لحظههای مختلف عکسبرداری نمایید.
یکی از زیباترین پارک های تهران هست. من با دوستام رفتم و لذت بردیم. مخصوصا باس پیاده روی که عالیه حتما برید ببینید.